DE WAARHEID ACHTER EEN MANNENWERELD?

 

Om materiaal te verzamelen voor mijn lezingen over kunstgeschiedenis en antropologie, moet ik me verdiepen in de sociale structuur en instelling van veel maatschappijen - inclusief de huidige - in de loop van de tijd. Deze is nauw verbonden met de manier waarop de mens een beeld van het goddelijke maakt voor zichzelf, want dit blijkt direct gevolgen te hebben voor de eigen manier van leven. En de dingen die wij op school, thuis, of in de maatschappij in het algemeen leren - vaak juist een “product” van de denkwijze van onze cultuur - blijken heel vaak te botsen met de werkelijkheid.

Zo is Europa officieel afkomstig van een cultuur die "indo-europees" werd gedefinieerd en die bekend is om zijn patriarchale, aggressieve, vaak oorlogvoerende en strijdlustige instelling. Voor de duidelijkheid dit is dezelfde visie van boze mannelijke goden van alle "juiste en rechtvaardige zaken" die voor millennia het startpunt zijn geweest van oorlogen, bloedbaden, onderdrukkingen en geweld, en waarvoor de vrouwen in primis altijd een te hoge prijs hebben moeten betalen. Ik vond het heel leerzaam te ontdekken hoe het enorme, met geduld uitgevoerde en geweldige werk van de antropoloog MARIJA GIMBUTAS heel duidelijk heeft laten zien hoe vóór de komst van deze patriarchale Indo-europeese volkeren uit het Oosten (ongeveer vanaf 4500 v. C.) het door haar genoemde "Oude Europa" eigenlijk een gebied van matriarchale geloof en instelling was. De belangrijkste god was een godin - de Moeder Godin - die de bron van het leven is, en daardoor was de vrouw in de maatschappij niet alleen gelijk aan de man maar zelfs belangrijker! Duizenden en duizenden beeldjes van godinnen overal te vinden in het Middellandse Zeegebied zijn getuigen van een denkwijze die zijn oorsprong heeft in een periode vanaf 4500 v.C. tot 7000 v.C. en nog eerder - wij praten dus over millennia! – en hebben middels onderzoek van Gimbutas schokkende dingen laten zien. Zo waren er destijds steden zonder stadsmuren omdat deze culturen geen muren als defensie nodig hadden, en geen spoor van gevechten tussen legers. Daarentegen was er veel aanwezigheid van gerafineerde voorwerpen en prachtige kunstwerken. Het was een lange periode van vrede. Plotseling wordt de mythe van een legendarisch, en verre "Gouden Eeuw" van de mensheid (niet te verwarren met die van Nederland in de XVII eeuw) werkelijkheid. Geen mythe maar waar gebeurd, en helaas bij velen onbekend.

Vanaf ongeveer 4500 v. C. is met de komst van de patriarchale volkeren uit het Oosten met hun krijgers-mannengoden, geleidelijk alles anders geworden. Feitelijk tot vandaag. Alle heilige boeken van de belangrijkste monotheistische religies, die nog steeds veel invloed uitoefenen op onze maatschappijen en onze manier van denken, werden allemaal door mannen geschreven en onvermijdelijk werden de goden steeds meer als mannelijk figuur gezien. De man kreeg steeds meer macht over de vrouw, en zo onstonden in Europa – al dan niet toevallig - oorlogen, rassenhaat, machtlust, onderdrukkingen, milieurampen. Alles veroorzaakt door de jaloerse en agressieve mannelijke goden, en helaas nog steeds dagelijks te horen en te zien in de media. Sterker nog, en opmerkelijk genoeg, wij worden continu opgevoed met het idee dat de patriarchale Indo-Europeese volkeren onze enige echte voorouders zijn, maar in feite praat niemand over de nog oudere vreedzame matriarchale wortels van Europa. Terwijl de schokkende resultaten van de vijftig jaar durende onderzoeken van Marija Gimbutas, plus het boeiende werk van andere onafhankelijke onderzoekers, voor iedereen toegankelijk zijn. En ondanks het feit dat de situatie voor vrouwen in het algemeen sinds honderd jaar gelukkig al een stuk beter is in termen van sociale rechtvaardigheid, leven wij eigenlijk nog steeds in een mannenwereld, die door mannen beheerst en gecontroleerd wordt.

Helaas moet ik zeggen dat waar de vrouwen weinig invloed hebben op de samenleving, vaak minder liefde en aandacht is voor het leven in het algemeen. Ik zeg het als man, en ik vind het jammer. Meer dan ooit begrijp ik hoe onze moderne maatschappij en de wereld in het algemeen, vrouwen en hun liefdevolle, geduldige, essentiële instelling nodig hebben. En tegelijkertijd ook steeds meer mannen die wat dichter bij hun "vrouwelijke kant” staan. Het zou zeker leiden tot maatschappijen met meer sociale gelijkheid en een meer vreedzame instelling. Als het waar is dat je om een betere toekomst te bouwen altijd van het verleden moet leren, dan blijkt in mijn optiek dat de rol van de vrouw structureel fundamenteel is voor een gezonde, langdurige, vreedzame maatschappij. Ik hoop dat vrouwen zich hier steeds bewuster van zijn en dat mannen meer ruimte aan vrouwen geven in onze samenleving. Dit is nu - meer dan ooit - noodzakelijk en van het grootste belang voor het goed van ons allemaal. En wie weet of de tijd weer is aangebroken om een godin aan het hoofd van onze Pantheon te zetten.

 

Andrea Maddalena

info@andreamaddalena.com